Joost Zwagerman heeft zelfmoord gepleegd. Ongelofelijk. Dat het verlangen om niet meer te zijn zo groot is. Na de schok van het bericht, komt de woede. En tegelijkertijd kun je niet kwaad zijn op een zelfmoordenaar. Hij was in een universum gevangen waarvan je mag hopen dat je er nooit terecht zult komen. Het is gruwelijk. Godverdomme.
Uitgeverij De Arbeiderspers schreef het volgende:
De mensen van Uitgeverij De Arbeiderspers zijn diep getroffen door het verbijsterende bericht van de dood van hun geliefde auteur Jo...ost Zwagerman. Uitgerekend op de dag dat zijn boek De stilte van het licht. Schoonheid en onbehagen in de kunst verscheen is door eigen hand een einde aan zijn leven gekomen.
Met Joost Zwagerman verliest de uitgeverij een van zijn meest productieve en veelzijdige auteurs. Zijn werk, voor het overgrote deel bij De Arbeiderspers verschenen, bestaat uit tientallen titels. Alleen al bij zijn huisuitgeverij publiceerde hij vanaf 1986, toen hij debuteerde met de roman De houdgreep, eenendertig boeken, variërend van romans, verhalen, en gedichten tot essays, columns en andersoortige non-fictie. Het deze week verschenen De stilte van het licht, zijn misschien wel meest ingetogen bundel over beeldende kunst, met stukken over Jan van Eyck, Mark Rothko, J.M.W. Turner, Léon Spilliaert, Lucebert en vele anderen, zal derhalve zijn laatste boek blijven. ‘Misschien,’ zo vermeldt de achterflap, ‘belichaamt stilte in de kunst een verlangen om er niet te zijn.’
Dat verlangen heeft Joost Zwagerman in deze essays onderzocht en ongetwijfeld ook zelf gekoesterd. Maar de andere kant van de medaille was juist zijn vitalisme. Wij herinneren ons Joost vooral om zijn levenslust, zijn generositeit, zijn goedmoedigheid, zijn hartelijke lach, zijn opgewektheid, zijn doorzettingsvermogen, zijn flamboyante geest, zijn geestdriftig geheven wijsvinger en zijn immense gedrevenheid.
Dat levenslustige bolwerk was niet opgewassen tegen de ongrijpbare verleiding van het niet-zijn. In 2005 publiceerde hij Door eigen hand. Zelfmoord en de nabestaanden, waarin hij zich kritisch opstelt jegens de zelfmoordenaar en begrip wil wekken voor ‘een bepaalde mate van onbegrip’ bij de nabestaanden. Hij citeert daarin ook een cruciale passage uit The Savage God van A. Alvarez: ‘Iemand die besloten heeft zelfmoord te plegen gaat een afgesloten, voor anderen ontoegankelijke […] wereld binnen waar elk detail klopt en elke gebeurtenis zijn besluit versterkt.’
Wij betreuren het zeer dat Joost die wereld uiteindelijk – na jaren van strijd tegen terugkerende depressies – geen weerstand heeft kunnen bieden. Op dit moment gaan onze gedachten echter in de eerste plaats uit naar zijn dierbaren: zijn geliefde, zijn kinderen, zijn familie en zijn intieme vrienden.
Peter Nijssen
Namens Uitgeverij De Arbeiderspers
Dat verlangen heeft Joost Zwagerman in deze essays onderzocht en ongetwijfeld ook zelf gekoesterd. Maar de andere kant van de medaille was juist zijn vitalisme. Wij herinneren ons Joost vooral om zijn levenslust, zijn generositeit, zijn goedmoedigheid, zijn hartelijke lach, zijn opgewektheid, zijn doorzettingsvermogen, zijn flamboyante geest, zijn geestdriftig geheven wijsvinger en zijn immense gedrevenheid.
Dat levenslustige bolwerk was niet opgewassen tegen de ongrijpbare verleiding van het niet-zijn. In 2005 publiceerde hij Door eigen hand. Zelfmoord en de nabestaanden, waarin hij zich kritisch opstelt jegens de zelfmoordenaar en begrip wil wekken voor ‘een bepaalde mate van onbegrip’ bij de nabestaanden. Hij citeert daarin ook een cruciale passage uit The Savage God van A. Alvarez: ‘Iemand die besloten heeft zelfmoord te plegen gaat een afgesloten, voor anderen ontoegankelijke […] wereld binnen waar elk detail klopt en elke gebeurtenis zijn besluit versterkt.’
Wij betreuren het zeer dat Joost die wereld uiteindelijk – na jaren van strijd tegen terugkerende depressies – geen weerstand heeft kunnen bieden. Op dit moment gaan onze gedachten echter in de eerste plaats uit naar zijn dierbaren: zijn geliefde, zijn kinderen, zijn familie en zijn intieme vrienden.
Peter Nijssen
Namens Uitgeverij De Arbeiderspers
Geen opmerkingen:
Een reactie posten