Harmonie

Geweldige scène uit de film Playtime, waarin monsieur Hulot geconfronteerd wordt met allerlei modernismen, zoals glazen deuren waar iedereen keihard tegenaan loopt.

Misschien wel herkenbaar: streven naar harmonie. Eerlijk gezegd functioneer ik het best als alles om me heen rustig, vredig en netjes is. Wordt het chaotisch dan ga ik, als een mier op wiens nest is getrapt, redderen. Tuut-tuut-tuut.
Terwijl, en dat weet ik zo langzamerhand ook wel, het belangrijkste is dat je allereerst goed voor jezelf zorgt.

 Die zucht naar harmonie zit natuurlijk in mijn natuur. Sommige mensen blijven bij de grootste chaos onverstoorbaar. Maar is nog versterkt door gebeurtenissen in mijn jeugd. Tot mijn 16de was mijn doel: mijn moeder gelukkig maken. De eerste jaren van mijn leven was dat gemakkelijk. Ze noemde me: lieverdje en poppedijntje. Naarmate de jaren vorderden, veranderde ze in een ongeduldige vrouw die niet tevreden te stellen was. Het gezin barstte uit zijn voegen, mijn vader kreeg steeds belangrijker werk waardoor mijn moeder er praktisch alleen voor stond.

Ik kan me nog herinneren dat, toen het gezin nog bestond uit vier meisjes, zo schattig net de prinsesjes, mijn ouders zeer betrokken waren bij school. Ze waren progressief en hadden voor de Montesorrischool gekozen. Ik heb daar uitsluitend prettige herinneringen aan. Dit onderwijs deed bijvoorbeeld niet aan huiswerk en we hoefden bij geschiedenis geen jaartallen opdreunen. Achteraf gezien een hiaat in mijn opvoeding. De sfeer was niet-klassikaal, we zaten met de tafeltjes in een rondje. De oudsten hielpen de jongsten. Kortom harmonie. Mijn ouders volgden op die school ook nog een cursus boekbinden en maakten van alle Donald Ducks één boek. Mijn vader verfde een oud kastje roze en geel en gebruikte voor de deurtjes krijtverf, zodat we daar op konden schrijven. Hij had ingenieuse, onzichtbare sloten op alle deuren gemaakt. Die sloten zaten binnenin en je hoefde alleen maar tegen de deur te drukken en hij ging open. Opnieuw drukken en hij sloot. Van die typische jaren 50, monsieur Hulot modernismen.

De jaren 60 staan voor mij niet voor vrijheid en de ramen tegen elkaar open zetten om die muffe jaren 50 lucht te doen ontsnappen. Het was een angstige, stressvolle tijd waarin ik als een soort drenkeling het hoofd boven water probeerde te houden. Puberteit, kutschool en geen harmonie in het gezin. De houding van mijn ouders was, althans zo heb ik het heel sterk ervaren: wanneer rot je nou eens op. Op mijn 16de besefte ik: 'Ik moet hier zo snel mogelijk weg.' Ik haalde mijn diploma van de middelbare school en mijn moeder begon gelijk baantjes voor me te zoeken. Mijn liefde was omgeslagen naar haat, maar toch zat dat 'mijn moeder tevreden stellen'nog in mijn systeem. Dus liet ik me meeslepen naar sollicitatiegesprekken. Ik leek wel gek, zo passief was ik. Daarom werd ik gelukkig ook niet aangenomen als au-pair of als winkelbediende bij een antiquariaat! Waar bemoeide dat wijf (zo noemde ik haar altijd) zich mee. Ze vroeg niet eens wat ik zelf wilde.
Ze heeft me zelfs eens meegesleept naar een psychiater die ze eigenlijk zelf nog meer nodig had.

Gelukkig vond ik zelf werk in Amsterdam met kost en inwoning en weg was ik. Ontsnapt, noem ik dat altijd.

De harmonie uit Hillegom

Vandaag besefte ik dat 'streven naar harmonie' mechanisme nog sterk in me verankerd is. De zogenaamde valkuil. Zoals vandaag. Ik voelde me goed toen ik opstond, vrolijk, stofzuigde fluitend mijn huis en dacht: 'Ik kan wel bij Hans langs gaan en bij hem wat schoonmaken.' Gelijk verkrampte ik. Zodra ik levenslustig ben, wil ik gelijk gaan investeren in anderen in plaats van iets te doen waar ik zin in heb. Gevolg: ik voel me leeggezogen en ben boos op de ander. En die ander krijgt te maken met een versie van mijn moeder, een niet tevreden te stellen vrouw. Dat is wel het laatste dat ik wil.
Gelukkig herkende ik dat bekende gedrag en zei vriendelijk tegen mezelf: 'Jij gaat iets leuks voor jezelf doen. Niet aanbieden om te koken of wat dan ook. Mijn haar zit goed, nu douchen, iets zomers aantrekken en met de buuf en de hondjes wandelen. Daarna een boek lezen of naar een aflevering van Grantchester kijken. Beetje rommelen in het tuintje, Een stukje schrijven. Blanche knuffelen, in bed liggen en de mindfuloefening The Joy of Life beluisteren en dan moe in slaap vallen.' Zolang er maar progressie zit in je ontwikkeling, nietwaar.