Opa Christoffel

Alleen dit piepkleine fotootje is bewaard gebleven van opa Christoffel. En hopelijk ook zijn geest.

Mijn neefje vroeg een keer: 'Hoe heette jouw oma?'  Marie, zei ik. En die andere? Goeie vraag, hoe heette oma Schijf. Wilhelmina? Nee, opa heette Willem. Maar oma? 'Weet je dat niet?'. Hij was zeer verbaasd. Ik had hem natuurlijk moeten vragen: Weet jij hoe je opa en oma heetten, die al dood waren toen jij geboren werd? Thijs en Lena. Wordt er ooit over de doden gesproken?

Ik zat op de site MyHeritage naar mijn stamboom te kijken. Ik heb de neiging alles met een negatieve blik te bekijken en die eigenschap stamt duidelijk van moeders kant. Zo wil ik helemaal niet zijn. Volgens mij ben ik van nature een zachtaardig, hulpvaardig mens. Maar ik kan ook lopen saggerijnen en ik haat dat.

Ik vroeg een keer aan oma Schijf:.' Oma, mag ik dit boekje lenen?' Het was zo'n flutromannetje dat je gratis bij de Margriet kreeg. 'Huh', gromde ze, 'neem maar mee, ik krijg het toch niet terug.' Hartverwarmend zo'n antwoord. Opa liep altijd te vloeken, dacht alleen aan zijn eigen pleziertjes, liet zijn vrouw voor alles opdraaien en wist niet eens hoe ik heette.
Dr Phil hamert er altijd op hoe belangrijk 'the extended family' is. Dat een kind ergens anders terecht kan dan alleen bij zijn ouders.

De enige die ik als goed voorbeeld heb is opa Christoffel. De vader van mijn vader. 'Dat was zo'n lieve man', zei mijn moeder altijd. Helaas overleden voordat ik geboren was. Zijn halfzusjes tante Maatje en tante Lien heb ik wel gekend en dat waren schatten. Ik kan me nog een familie bijeenkomst herinneren bij de tantes van mijn vader. Iedereen was opgewekt en vriendelijk. Niemand was aan het mopperen of klagen. Er zat ook een man met het syndroom van Down een sigaartje te roken. Hij was de zoon van een van de aanwezigen en hoorde er helemaal bij. Zijn vader zei: 'Ja, hij is nu oud genoeg om een sigaartje te roken.' Je voelde de liefde in die kamer, bij hen voelde ik me thuis. Helaas kwamen we er zelden

Ik hoop dan ook dat ik meer op mijn vaders familie lijk dan die van mijn moeder. Ik doe er in ieder geval alles aan.
Behalve Mindfulness volg ik nu ook oefeningen op internet om gevoelens van overspannenheid en depressie te bestrijden. De site heet Mijn Kwartier en de alleraardigste Vlaaamse dokter Koeck verzekert je dat je wel degelijk ongewenste gedachten om kunt zetten in positieve. Hij legt uit dat in de rechterkant van je voorhoofd de negatieve worden aangemaakt en links de positieve. Je moet het zien als spieren, vertelt hij, de negatieve kant is enorm ontwikkeld (Het gaat toch allemaal fout. Waarom zou ik mijn best doen. Ik ben een hopeloos geval). Terwijl de positieve kant er slap bijhangt. Die moet je dus trainen.

Ik werd zo ontspannen van de oefeningen, dat ik meende 'trek in iets lekkers' te hebben. Ik had alleen nootjes in huis en at een handjevol en kon vervolgens niet in slaap komen. Hoe kon ik nou zo stom zijn om na negenen 's avonds nog te gaan eten? Ik hoorde de stem van mijn moeder: 'Heb je trek, dan neem je maar een appel.'. O, shut up. Hup, daar kwam het zelfverwijt. Denk aan iets leuks, dacht ik nog terwijl ik het gevoel had dat ik verzoop. Tegen een drenkeling roepen: Positief denken!

Enfin, er zat niets anders op om de volgende dag als de sodemieter naar buiten te gaan en 50 kilometer te wandelen. Flink bewegen doet de geest 180 graden draaien. Heel eigenaardig. Blanche en ik liepen via het Diemerpark naar het eind van IJburg. Mijn hoofd moest leeg. Geen oefeningen, geen herinneringen, geen plannen voor de toekomst. Niets.

Toen we bij het tehuis voor gehandicapten aankwamen, keek ik op mijn stappenteller, bijna 7000 passen hadden we afgelegd. Er zat een man in een rolstoel voor het tehuis. Hij gooide net zijn sigaretje weg en zei: 'Ik heb MS. Al 15 jaar. Het is een rotziekte.' Ik bleef staan voor een praatje, doe ik tenminste nog wat nuttigs. 'Ga je sterk achteruit of langzaam?', vroeg ik. We praatten wat over die kloteziekte. 'Ik kom uit Volendam. Vroeger was ik stratenmaker. Ik was een beer van een kerel. Mensen waren bang van me'.
'Het leven is oneerlijk', zei ik, 'ik probeer het van de positieve kant te bekijken. Je hebt in ieder geval een mooi uitzicht op het IJmeer.' 'Niet zo mooi als Volendam', zei hij. 'Word je hier goed verzorgd', vroeg ik. Jazeker, dat was uitstekend. 'Ik ben Siem', zei hij. Ik Hettie. 'En hoe heet het hondje?'  Blanche, ken je de serie The Golden Girls? Hij knikte. Ze is vernoemd naar een van die dames. Voor het eerst verscheen er een glimlach op zijn gezicht. Tot de volgende keer.

We liepen verder langs de nieuwbouw. Kasten van huizen. Ik vraag me altijd af wat voor baan die bewoners hebben, om niet alleen zo'n vrijstaande woning aan het water te kunnen betalen, maar ook een hovenier en een interieurverzorgster. Die mensen hebben geen last van overspannen en depressieve gevoelens die het functioneren onmogelijk maken. Drie- kwart van IJburg bestaat uit succesvolle professionals met riante salarissen. Die klampen zich echt niet vast aan Mindfulness of Mijn Kwartier.

Ik dus wel. Kan ik daar een positieve draai aan geven? Ik zit in ieder geval niet in de ontkenning maar onderneem actie. En hoop dat ik het meest lijk op opa Christoffel, de man die we nooit gekend hebben en toch als voorbeeld geldt.

Mijn stappenteller was na het praatje gestopt. Dat was halverwege de wandeling. We ronden naar boven af: Blanche en ik hebben in ieder geval 14.000 passen in de goede richting gezet.