Kris Kras door Rusland

Mijn compjoeter doet geen plaatjes meer uploaden?



Zoals ik al eerder geschreven heb, mijn ouders waren intelligente, verstandige mensen die hun kinderen pedagogisch verantwoord wilden opvoeden. Daarom had mijn moeder een abonnement op het jeugdblad Kris Kras genomen. Ik neem aan dat het een jeugdblad was, er stonden erg veel teksten in en niemand las het. Na veel wikken en wegen, wat zou dr. Spock hiervan vinden?,ging mijn moeder over op de Donald Duck. Daar werd iedere week om gevochten.
In Karel van het Reve's boek Achteraf vertelt hij een soortgelijk verhaal. Karel vraagt zich af wat het oude communistische regime van het Vrolijk Weekblad had gevonden. Hij vindt het antwoord in de Korte encyclopedie, deel 3 (Moskou 1966). Daar staat onder het trefwoord Comic: 'Karakteristiek voor alle soorten stripverhalen is de verheerlijking van grove fysieke kracht, geweld en racisme.'


Over Rusland gesproken, gisteren zag ik een interview met de winnaar van de Bob den Uylprijs, Michel Krielaars. Over zijn boek Het Brilletje van Tsjechov waarin hij zijn literaire held Anton Tsjechov achterna reist door Rusland. Hij sprak met arbeiders, winkeliers en boeren in een poging de Russische ziel te doorgronden.
Rusland is van een communistisch regime in korte tijd overgegaan naar een keihard, kil kapitalisme. Veel Russen verlangen terug naar vroeger. 'Je had een stuk worst en een stuk kaas en een fles wodka. En je zong de hele avond liedjes met je vrienden. Soms vergat je naar je werk te gaan (kater) tot je weer zin had om op te staan. We hadden niet veel maar het was erg gezellig.'
Heimwee naar de oorlog. Wat hebben we gelachen in de onderduik.

Krielaars vertelde dat de gezelligheid in vele gevallen plaats heeft gemaakt voor bittere armoede. Mensen die hun huis moeten verkopen om hun ziekenhuiskosten te betalen. Veel schrijnende gevallen. De populariteit van Poetin kan Krielaars niet verklaren. 'Ik heb hem een paar keer ontmoet. Het is een klein, angstig mannetje dat vroeger een onbenullig ambtenaartje was.'


Wij zijn blij dat het verderfelijke communistische systeem is verdwenen, maar dit was nu ook weer niet de bedoeling. Waarom is er in zoveel landen een fatsoenlijke democratie, met welvaart voor iedereen, niet mogelijk? En verschijnen er altijd uit allerlei hoeken en gaten machtswellustelingen, Poetin, Erdogan, Rutte ('die werkelozen zouden wat meer hun best moeten doen.'), die het volk piepelen?
Boekenpresentator Wim Brands stelde Krielaars voor Dostojevsky achterna te reizen. Dat levert waarschijnlijk nog treuriger verhalen op. Bij Tsjechov valt er tenminste wat te lachen.